حروف صدادار ترکی استانبولی
شناخت حروف صدادار و بخش‌بندی حروف در همه زبان‌ها ضروری است. شناخت حروف صدادار در زبان ترکی استانبولی بسیار حائز اهمیت بوده و از جمله اولین گام‌های یادگیری زبان به شمار می‌رود. تلفظ صحیح حروف صدادار بر نحوه تلفظ کلمات و لحن زبان در ترکی استانبولی تاثیرگذار است.
آموزش زبان ترکی استانبولی و آشنایی با این حروف موجب تلفظ بهتر کلمات ترکی شده و از لحنی طبیعی و رسا در هنگام صحبت کردن برخوردار می‌شوید.
حروف صدادار در ساختار گرامری جمله در زبان ترکی نقش مهمی داشته و شناخت این حروف به درک درست قواعد گرامری و روان و صحیح شدن جملات کمک می‌کند. در این مقاله به بررسی حروف صدادار و استثنائات آن در زبان ترکی استانبولی می‌پردازیم.
منظور از حروف صدادار چیست؟
تلفظ حروف صدادار باعث می‌شود مجرای صوتی شما باز شده و در واقع دهان هنگام تلفظ باز می‌شود. این امر در مقابل حروف بی‌صدا قرار دارد که در هنگام تلفظ آنها، دهان بسته است.
مطالعه بیشتر: جملات شرطی در ترکی استانبولی
درست مثل زبان فارسی که در آن (فتحه، کسره و ضمه) از جمله حروف صدادار کوتاه هستند و (آ، او، ای) از جمله حروف صداداری بلند شناخته می‌شوند. زبان ترکی استانبولی 29 حرف دارد که از میان آنها 8 حرف صدادار است. این حروف عبارتند از:
A - E - I - İ - O - Ö - U - Ü
تلفظ حروف نقطه‌دار در زبان ترکی استانبولی، معادل فارسی ندارند.
حروف بی صدای ترکی استانبولی عبارتند از : B - C - Ç - D - F - G - Ğ - H - J - K - L - M - N - P - R - S - Ş - T - V - Y - Z
سه حرف صدادار منحصر به فرد در زبان ترکی استانبولی
در میان 8 حرف صدادار زبان ترکی استانبولی، 3 مورد به طور کامل با حروف صدادار زبان فارسی متفاوت هستند و تلفظ آنها نیاز به تمرین و دقت بیشتری دارد:
مطالعه بیشتر: حروف الفبای ترکی استانبولی
1. I (صدای "ئی" از ته حلق):
این حرف صدایی شبیه به "ئی" دارد که از ته حلق و با دهانی کمی باز تلفظ می‌شود. برای درک بهتر این صدا، به کلمه Yıldırım (رعد و برق) در زبان ترکی گوش کنید.
2. Ö (صدای "ؤُ" ملایم):
این حرف صدایی شبیه به "ؤُ" دارد که با دهانی گرد و لب‌های کمی جمع شده تلفظ می‌شود. برای درک بهتر این صدا، به کلمه Ördek (اردک) در زبان ترکی گوش کنید.
3. Ü (صدای "اوو" آرام):
این حرف صدایی شبیه به "اوو" دارد که به طور آرام و ملایم و با دهانی گرد تلفظ می‌شود. برای درک بهتر این صدا، به کلمه Üst (بالا) در زبان ترکی گوش کنید.
تقسیم‌بندی حروف صدادار در زبان ترکی استانبولی
حروف صدادار در زبان ترکی استانبولی به دو دسته نازک (ince)و زمخت (kalin) تقسیم می‌شوند که هیچ وقت دو حرف صدادار پشت هم استفاده نمی‌شوند همیشه یک حرف بی‌صدا بین آنها قرار می‌گیرد.
مطالعه بیشتر: تبریک تولد به زبان ترکی
حروف صدادار زمخت (Kalın)
- a : شبیه به "آ" در فارسی
- ı : شبیه به "اِ" در فارسی، اما کوتاه‌تر و بسته‌تر
- O: شبیه به "اُ" در فارسی
- u : شبیه به "او" در فارسی
- حروف صدادار نازک (İnce)
- e : شبیه به "اِ" در فارسی
- i : شبیه به "ای" در فارسی
- ö : شبیه به "اُ" در فارسی، اما با لب‌های گرد
- ü : شبیه به "او" در فارسی، اما با لب‌های گرد
برخی از حروف صدادار در هر دو دسته، معادل‌هایی در زبان فارسی دارند. به عنوان مثال، می‌توان "a" و "o" را در دسته حروف صدادار زمخت و "e" و "i" را در دسته حروف صدادار نازک، مشابه حروف صدادار فارسی در نظر گرفت.
قوانین حروف صدادار زبان ترکی استانبولی برای حروف زمخت
قاعده اول: در زبان ترکی استانبولی اگر اولین حرف صدادار یک کلمه از دسته حروف "زمخت" باشد، بقیه حروف صدادار آن کلمه نیز باید حتماً از همین دسته باشند .به عبارت دیگر، در کلماتی که با حروف صدادار "زمخت (a, ı, o, u) “آغاز می‌شوند، نمی‌توان از حروف صدادار "نازک (e, i, ö, ü) “استفاده کرد.
مطالعه بیشتر: آهنگ های ترکیه ای غمگین
مثال‌هایی برای قانون هارمونی صدادار در زبان ترکی استانبولی (حروف زمخت):
کلمات با شروع "a":
Ana: مادر
Baba: پدر
At: اسب
Davul: طبل
Su: آب
Yanak: گونه
Kala: قلعه
کلمات با شروع "ı":
Kırmızı: قرمز
Kırık: شکسته
Sıcak: گرم
Işık: نور
Yıldız: ستاره
Bilgisayar: کامپیوتر
Gitmek: رفتن
کلمات با شروع "o":
Koltuk: صندلی
Omuz: شانه
Oyun: بازی
Yol: راه
Toprak: خاک
Konuşmak: صحبت کردن
Öğrenmek: یاد گرفتن
کلمات با شروع "u":
Bulut: ابر
Kurdele: روبان
Yüzmek: شنا کردن
Umut: امید
Yusuf: یوسف
Okumak: خواندن
قاعده دوم هارمونی صدادار در زبان ترکی استانبولی برای حروف نازک
قانون دوم هارمونی صدادار در زبان ترکی استانبولی، مکمل قانون اول این مبحث است و به حالت‌هایی می‌پردازد که اولین حرف صدادار یک کلمه از دسته حروف "نازک" باشد.
مطالعه بیشتر: انواع زبان ترکی
در این شرایط، تمام حروف صدادار دیگر آن کلمه نیز باید حتماً از همین دسته باشند. به عبارت دیگر، در کلماتی که با حروف صدادار "نازک (e, i, ö, ü) “آغاز می‌شوند، نمی‌توان از حروف صدادار "زمخت" (a, ı, o, u) استفاده کرد. مثال:
| Kelime: کلمه | Kelebek: پروانه | Güneş: خورشید |
| Mavi: آبی | Yeşil: سبز | Köprü: پل |
| Deniz: دریا | Yıldız: ستاره | Kitap: کتاب |
اما در این قانون، استثناهایی هم وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم. برخی کلمات خارجی که وارد زبان ترکی شده‌اند، از این قانون پیروی نمی‌کنند. دلیل این امر این است که این کلمات قواعد هارمونی صدادار زبان خود را حفظ کرده‌اند. نمونه:
- Telefon (تلفن)
- hastane (بیمارستان)
- Kitap (کتاب)
- Kalem (قلم)
کلماتی که از ترکیب دو یا چند کلمه به وجود آمده‌اند، ممکن است از قانون دوم هارمونی صدادار پیروی نکنند. نمونه:
- karadeniz (دریای سیاه)
- yeşilkö (روستای سبز)
- Günaydın (صبح بخیر)
- Bilgisayar (کامپیوتر)
تعداد محدودی از کلمات در زبان ترکی وجود دارند که به دلایل نامشخص، از قانون دوم هارمونی صدادار پیروی نمی‌کنند. این کلمات را باید به خاطر سپرد. نمونه:
| gelmek (آمدن) در این فعل، مصوت اصلی "e" نازک است، اما مصوت در "mek" زمخت است. | yapmak (کردن) در این فعل، مصوت اصلی "a" زمخت است، اما مصوت در "mak" نازک است. |
| Kardeş (برادر) | hangi (کدام) |
| anne (مادر) | kuzey (شمال) |
| Inanmak (باور کردن) | elma (سیب) |
قانون سوم پسوندها و تغییرات حروف صدادار در زبان ترکی استانبولی
این قانون به نحوه انتخاب پسوند مناسب برای کلمات بر اساس حروف صدادار آخر آنها می‌پردازد.
مطالعه بیشتر: فحش های ترکی استانبولی کاربردی
پسوندهای دو تایی: پسوندهای دو تایی در زبان ترکی شامل lar و ler هستند که برای جمع بستن اسم‌ها به کار می‌روند. انتخاب بین این دو پسوند به حروف صدادار آخر کلمه بستگی دارد:
- Lar: برای کلماتی که به حروف صدادار کلفت ختم می‌شوند.
- Ler: برای کلماتی که به حروف صدادار نازک ختم می‌شوند.
پسوندهای چهار تایی: پسوندهای چهار تایی در زبان ترکی شامل IiuÜ هستند که برای نشان دادن مالکیت، نسبت و سایر معانی به کار می‌روند. انتخاب بین این پسوندها نیز به حروف صدادار آخر کلمه بستگی دارد.
- ev (خانه) -> evler (خانه‌ها): این کلمه به حرف صدادار کلفت "a" ختم می‌شود، بنابراین از پسوند جمع "ler" استفاده می‌کنیم.
- kitap (کتاب) -> kitaplar (کتاب‌ها): این کلمه به حرف صدادار نازک "i" ختم می‌شود، بنابراین از پسوند جمع "lar" استفاده می‌کنیم.
مطالعه بیشتر: جملات انگیزشی ترکی
قانون چهارم: تغییرات حروف در هنگام اضافه کردن پسوند
این قانون به تغییراتی که در برخی از حروف صامت هنگام اضافه کردن پسوند به کلماتی که به حروف خاصی ختم می‌شوند، می‌پردازد. حروف صامت تحت تاثیر: حروف صامت تحت تاثیر این قانون شامل k, p, c, t هستند. تغییرات:
- k به g تبدیل می‌شود.
- p به b تبدیل می‌شود.
- c به) c بدون تغییر)
- t به d تبدیل می‌شود.
مثال:
uçak هواپیما + )im مال من(= )ucağım هواپیمای من(: در این مثال، حرف “k" در انتهای کلمه “uçak" به “g" در “ucağım" تبدیل می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله از آموزشگاه زبان ملل به اهمیت یادگیری حروف صدادار در زبان ترکی استانبولی پرداختیم. آشنایی با این حروف به شما کمک می‌کند تا بتوانید کلمات را به درستی تلفظ کنید و از اشتباهات رایج در این زمینه جلوگیری کنید. با یادگیری این موضوع می‌توانید به طور روان صحبت کرده و مهارت‌های زبانی خود را ارتقا دهید.
