زبان صربی یکی از زبان‌های صحبت شده در کشورهای صربستان و بوسنی و هرزگوین است. این زبان از خانواده زبان های اسلاوی جنوبی بوده و به طور رسمی در این مناطق به کار می‌رود. زبان صربستانی بیشترین شیوع و استفاده را در صربستان دارد و به عنوان زبان رسمی صربستان تعیین شده است.

با زبان صربی بیشتر آشنا شوید

زبان صربی دارای الفبای سیریلیک و لاتین است و از نظر نحوی و گرامری با زبان‌های دیگر اسلاوی شباهت‌هایی دارد. اما در مقایسه با برخی از زبان‌های اسلاوی دیگر مانند روسی، صربی ساده‌تر است و نیاز به تمرکز بر فراگیری برخی از مفاهیم خاص را کاهش می‌دهد. زبان صربی (српски језик) نوع استاندارد شده زبان صرب-کرواسی است که عمدتاً توسط صرب‌ها استفاده می‌شود. این زبان رسمی و ملی صربستان، یکی از سه زبان رسمی بوسنی و هرزگوین، مونته نگرو و کوزوو است.

صربی استاندارد بر اساس رایج‌ترین گویش صرب-کرواسی و اشتوکاوی (به طور خاص در گویش‌های شومادیجا-ویوودینا و هرزگوین شرقی) است، که همچنین اساس انواع استاندارد کرواتی، بوسنیایی و مونته نگرو می‌باشد و بنابراین اعلامیه زبان مشترک کروات‌ها، بوسنیایی‌ها، صرب‌ها و مونته نگروها در سال 2017 صادر شد. گویش دیگری که صرب‌ها به آن صحبت می‌کنند تورلاکی در جنوب شرقی صربستان است که در حال انتقال به مقدونی و بلغاری می‌باشد.

زبان صربستان عملاً تنها زبان استاندارد اروپایی است که گویشوران آن کاملاً از لحاظ عملکردی، دیگرافیکی هستند که از هر دو الفبای سیریلیک و لاتین استفاده می‌کنند. الفبای سیریلیک صربی در سال 1814 توسط ووک کاراجیچ زبان شناس صربستانی ابداع شد که آن را بر اساس اصول واجی ایجاد کرد.

الفبای لاتین مورد استفاده برای زبان صربی (latinica) توسط زبان شناس کروات، لیودویت گاج در دهه 1830 بر اساس سیستم چک با همبستگی گرافم-واج یک به یک بین املای سیریلیک و لاتین طراحی شد که منجر به یک سیستم موازی گشت.

تاریخچه زبان صربی

تاریخچه زبان صربستان به قرون وسطی برمی‌گردد و پیوسته در طول زمان تکامل یافته است. در زیر تاریخچه مختصری از زبان صربی آورده شده است:

قرون وسطی 

در قرون وسطی، مناطقی که امروزه جمهوری صربستان را تشکیل می‌دهند، تحت تأثیر قوانین و فرهنگ بیزانس قرار داشتند. زبانی که در این مناطق استفاده می‌شد، به عنوان "زبان قلم" (pismeni jezik) شناخته می‌شد و بر اساس الفبای سیریلیک نوشته می‌گشت.

قرون جدید

در طول قرون جدید، زبان صربی تحت تأثیر بخش‌های مختلفی قرار گرفت. در قرن 18، در پی تأسیس مدارس و تألیف کتاب‌های آموزشی در زبان صربی، توسعه زبان ملی صربستان آغاز شد و برخی از نویسندگان مهم مانند ووک کارادژیچ (Vuk Karadžić) نقش بسزایی در استاندارد‌سازی و توسعه زبان کشور صربستان داشتند.

سده 20

پس از تأسیس یوگسلاوی در سده 20، زبان صربی در حالت رسمی خود به عنوان یکی از زبان‌های رسمی یوگسلاوی شناخته شد. پس از تقسیم یوگسلاوی در دهه 1990، زبان صربی به عنوان زبان رسمی در جمهوری صربستان تأیید شد. در حال حاضر، زبان صربی با الفبای سیریلیک و لاتین نوشته می‌شود و در سطح داخلی و بین المللی استفاده می‌شود. همچنین، زبان صربی تحت تأثیر دیگر زبان‌های منطقه، مانند کرواتی و بوسنیایی، قرار گرفته و تفاوت‌هایی با آن‌ها در برخی جنبه‌ها مانند تلفظ و واژگان وجود دارد.

اهمیت یادگیری و آموزش زبان صربی 

یادگیری زبان صربی می‌تواند برای افرادی که قصد سفر، تحصیل یا کار در صربستان و کشورهای دیگری که زبان صربی مورد استفاده آن‌ها قرار می‌گیرد را دارند، بسیار مفید باشد. در صورت آشنایی با زبان صربی، شما قادر خواهید بود در مکالمات روزمره، خرید و فروش، رستوران‌ها و مکان‌های دیدنی به راحتی ارتباط برقرار کنید.

با توجه به شباهت‌های زبان صربی با سایر زبان‌های اسلاوی، اگر از قبل با یکی از این زبان‌ها آشنایی داشته باشید، یادگیری زبان صربی برای شما ممکن است ساده تر باشد. اما حتی اگر شما تاکنون با هیچ زبان اسلاوی آشنا نبوده اید، با استفاده از منابع آموزشی مناسب می توانید به طور مرحله به مرحله زبان صربی را یاد بگیرید.

منابع مختلفی برای یادگیری زبان صربی وجود دارند، از جمله کتاب‌های آموزشی، دوره‌های آنلاین، کلاس‌های حضوری و منابع آموزشی آنلاین رایگان. همچنین، در این روند یادگیری، ممارست و تمرین مداوم زبان صربی از طریق مکالمات، گوش دادن به موسیقی و فیلم‌های صربی، خواندن متون و نوشتن متن‌ها به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های زبانی خود را تقویت کنید و با زبان صربی به صورت مسلط صحبت کنید.

آموزش حروف الفبای صربی

الفبای زبان صربی شامل حروف سیریلیک و لاتین می‌شود. در زیر حروف الفبای صربی به صورت سیریلیک و لاتین آورده شده است:

الفبای سیریلیک:

А - Б - В - Г - Д - Ђ - Е - Ж - З - И - Ј - К - Л - Љ - М - Н - Њ - О - П - Р - С - Т - Ћ - У - Ф - Х - Ц - Ч - Џ - Ш

الفبای لاتین:

A - B - C - Č - Ć - D - Đ - E - F - G - H - I - J - K - L - Lj - M - N - Nj - O - P - R - S - Š - T - U - V - Z - Ž

احتمالاً در متن های رسمی و مؤسسات آموزشی، الفبای سیریلیک بیشتر استفاده می شود، اما الفبای لاتین نیز در برخی متون و مکاتبات رایج است. برای آموزش زبان صربی، معمولاً بهتر است با استفاده از الفبای سیریلیک شروع کنید و در ادامه می‌توانید الفبای لاتین را هم یاد بگیرید.

افعال در زبان صربی

افعال در زبان صربی مانند سایر زبان‌ها، نقش مهمی در ساخت جملات و بیان معانی دارند. در زیر چند نمونه از افعال رایج در زبان صربی به همراه ترجمه آورده شده است:

1. بودن biti

• Ja sam من هستم
• Ti si تو هستی
• On/ona/ono je او/او/آن هست
• Mi smo ما هستیم
• Vi ste شما هستید
• Oni/one/ona su آن‌ها 

2. داشتن imati

• Imam من دارم
• Imaš تو داری
• Ima او دارد
• Imamo ما داریم
• Imate شما دارید
• Imaju آن‌ها دارند

3. کردن raditi

• Radim من انجام می‌دهم
• Radiš تو انجام می‌دهی
• Radi او انجام می‌دهد
• Radimo ما انجام می‌دهیم
• Radite شما انجام می‌دهید
• Rade آن‌ها انجام می‌دهند

4. رفتن ići

• Idem من می‌روم
• Ideš تو می‌روی
• Ide او می‌رود
• Idemo ما می‌رویم
• Idete شما می‌روید
• Idu آن‌ها می‌روند

5. خوردن jesti

• Jedem من می‌خورم
• Ješ تو می‌خوری
• Je او می‌خورد
• Jedemo ما می‌خوریم
• Jedete شما می‌خورید
• Jedu آن‌ها می‌خورند

این فقط چند نمونه از افعال معمول در زبان صربی هستند و لیست افعال بسیار بیشتری وجود دارد.

اعداد به زبان صربی

اعداد در زبان صربی به صورت زیر نوشته و تلفظ می‌شوند:

5 - пет pet	4 - четири četiri	3 - три tri	2 - два dva	1 - један jedan
10 - десет deset	9 - девет devet	8 - осам osam	7 - седам sedam	6 - шест šest

با استفاده از این اعداد می‌توانید اعداد بیشتری را نیز بسازید. به عنوان مثال، عدد 11 به صورت "једанаест" jedanaest و عدد 20 به صورت "двадесет" dvadeset نوشته و تلفظ می‌شود. برای اعداد بیشتر، می‌توانید با ترکیب اعداد اصلی و استفاده از قواعد تشکیل اعداد در زبان صربی، اعداد بزرگ‌تر را بسازید. مثلاً 25 را می‌توان به صورت "двадесет и пет" dvadeset i pet نوشت و تلفظ کرد.

همچنین، برای اعداد اعشاری، از علامت اعشاری виргла - virgla استفاده می‌شود. به عنوان مثال، عدد 3.5 را می‌توان به صورت "три запет пет" tri zapet pet نوشت و تلفظ کرد.

آموزش ضمایر در زبان صربستانی ها

ضمایر در زبان صربی نقش مهمی در اشاره به اشخاص، مالکیت و اشاره به اشیا دارند. در زیر ضمایر شخصی و ضمایر ملکیتی در زبان صربی ذکر شده:

1. ضمایر شخصی lične zamjenice:

• من: ја ja
• تو: ти ti
• او: он on
• او زن: она ona
• او مفرد نوتری: оно ono
• ما: ми mi
• شما: ви vi
• آنها: они oni/one/ona

2. ضمایر ملکیتی pridjevski zamjenice:

• مالکیت من: мој moj
• مالکیت تو: твој tvoj
• مالکیت او: његов njegov
• مالکیت او زن: њен njen
• مالکیت او مفرد نوتری: његово njegovo
• مالکیت ما: наш naš
• مالکیت شما: ваш vaš
• مالکیت آن‌ها: њихов njihov

ضمایر در زبان صربی به صورت مفرد و جمع و بر حسب جنسیت متفاوت استفاده می‌شوند. برای مثال، "آن‌ها" در جمع مردانه به صورت "они" oni، در جمع زنانه به صورت "one" one و در جمع نوتری به صورت "ona" ona استفاده می‌شود. همچنین، ضمیر "تو" ti در زبان صربی برای اشاره به یک شخص استفاده می‌شود و معادل فارسی "شما" است.

رنگ‌ها در زبان صربی

اسامی رنگ‌ها و تلفظ هر یک در زبان مردم صربستان به صورت زیر است:

قهوه ای: кафе kafe	خاکستری: сива siva	مشکی: црна crna	سفید: бела bela
سبز: зелена zelena	زرد: жута žuta	آبی: плава plava	قرمز: црвена crvena
طوسی: тамносива tamnosiva	بنفش: лилава lilava	صورتی: ружичаста ružičasta	نارنجی: наранџаста narandžasta
زرد روشن: светложута svetložuta	نقره ای: сребрна srebrna	سبز روشن: светлозелена svetlozelena	آبی روشن: светлосина svetlosina

این فقط چند نمونه از رنگ‌ها در زبان صربی هستند و همچنین ممکن است واژگان دیگری نیز برای رنگ‌ها وجود داشته باشد.

میوه‌ها و خوراکی‌ها در آموزش زبان صربی

به هرحال در هر زبان، یکی از بخش‌های کلیدی و مهم، یادگیری میوه‌ها، خوراکی‌ها و غذاها است.

1. میوه‌ها:

لیست میوه‌ها در زبان صربی به شرح زیر می‌باشد:

موز: банана banana	پرتقال: наранџа narandža	سیب: јабука jabuka
هندوانه: диња dinja	هلو: кајсија kajsija	خرما: датуле datule
توت فرنگی: јагода jagoda	توت: малина malina	انگور: грожђе grožđe
آناناس: ананас ananas	خیار: краставац krastavac	هلو: шљива šljiva
نارنج: портокала portokala	لیمو: лимун limun	گیلاس: вишња višnja

خوراکی‌ها:

لیست متداول‌ترین خوراکی‌ها در زبان صربی عبارتند از:

کیک: торта torta	بیسکویت: кекс keks	شکلات: чоколада čokolada
کیک نارگیلی: торта с кокосом torta s kokosom	آدامس: џелат đelat	آب نبات: шећерна вата šećerna vata
کره بادام زمینی: путер од кикирикија puter od kikirikija	بشقاب میوه: фруктални тањир voćna tanjir	پاستیل: паста pasta
پاستا: паста pasta	پاپ کورن: попкорн popkorn	بستنی: сладолед sladoled
تافی: тафи tafi	چیپس: чипс čips	نان تست: кифла kifla

آموزش زمان و تاریخ در زبان صربی

در زبان صربی برای بیان زمان و تاریخ از اصطلاحات و عبارت‌های خاصی استفاده می‌شود. در زیر تعدادی اصطلاح و عبارت رایج برای بیان زمان و تاریخ در زبان صربی را به شما عزیزان شرح می‌دهیم:

1. زمان:

• الان: сада sada
• بعد: после posle
• قبل: пре pre
• صبح: јутро jutro
• ظهر: подне podne
• بعدازظهر: после подне posle podne
• شب: ноћ noć

2. روزها:

• روز: дан dan
• هفته: недеља nedelja
• ماه: месец mesec
• سال: година godina
• امروز: данас danas
• فردا: сутра sutra
• دیر وقت: прекосутра prekosutra

3. تاریخ:

• تاریخ: датум datum
• روز: дан dan
• ماه: месец mesec
• سال: година godina
• فروردین: април april
• مه: мај maj
• ژوئن: јун jun
• ژوئیه: јул jul
• اوت: август avgust
• سپتامبر: септембар septembar
• اکتبر: октобар oktobar
• نوامبر: новембар novembar
• دسامبر: децембар decembar

4. بیان تاریخ:

• تاریخ [روز] [ماه] [سال]: Датум је [dan] [mesec] [godina] Datum je [dan] [mesec] [godina]
• مثال: تاریخ ۲۰ ژوئن ۲۰۲۳: Датум је 20. јун 2023. Datum je 20. jun 2023.

توجه داشته باشید که در زبان صربی، ترتیب قرار دادن روز، ماه و سال، ممکن است با ترتیب رایج در بعضی کشورها متفاوت باشد.

مکالمات رایج در زبان صربی

ملاقات با فرد در زبان صربستانی ها می‌تواند به صورت زیر باشد:

1. احوالپرسی اولیه:

• ?Здраво! Како си? Zdravo! Kako si - سلام! حالت چطوره؟
• ?Добро сам, хвала. А ти? Dobro sam, hvala. A ti - خوبم، ممنون. تو چطوری؟

2. معرفی خود:

• Ја сам [نام شما]. Ja sam [ime]. - من [نام شما] هستم.
• Радо ми је. Rado mi je. - خوشحالم.

3. پرسش درباره فرد مقابل:

• ?Одакле си? Odakle si - اهل کجایی؟
• ?Шта радиш? Šta radiš - چه کار می کنی؟
• ?Колико има година? Koliko ima godina - چند سالته؟

4. پاسخ دادن به سؤالات:

• .Ја сам из [شهر/کشور]. Ja sam iz [grad/država] - من اهل [شهر/کشور] هستم.
• .Радим у [شغل]. Radim u [zanimanje] - در [شغل] کار می کنم.
• .Имам [سن] година. Imam [godina] godina - [سن] ساله هستم.

5. صحبت درباره علایق و سرگرمی‌ها:

• Волим да [فعالیت/علاقه]. Volim da [aktivnost/interesovanje]. - دوست دارم [فعالیت/علاقه] کنم.
• Ја волим да [وقت گذرانی/موسیقی/ورزش]. Ja volim da [provodim vreme/muziku/sport]. - دوست دارم [وقت بگذرانم/موسیقی گوش کنم/ورزش کنم].

6. خاتمه مکالمه:

• .Било ми је задовољство. Bilo mi je zadovoljstvo - خوشحال شدم.
• .До скорог виђења. Do skorog viđenja - به زودی ملاقات می‌کنیم.

لازم به ذکر است که این فقط یک الگوی مکالمه است و در عمل ممکن است جزئیات و تغییراتی بسته به شرایط و فرهنگ بومی زبان صربی وجود داشته باشد.

جملات صربی در فرودگاه

در صورتی که قصد سفر به کشور صربستان را دارید، به طبع متداول‌ترین راه پیش روی شما، انجام پرواز و حضور در خاک این کشور است؛ در زیر چند جمله مفید برای استفاده در فرودگاه به زبان صربی آورده شده است:

• Добродошли у Србију! (Dobrodošli u Srbiju!) - خوش آمدید به صربستان!
• Где могу да нађем багаж? (Gde mogu da nađem prtljag?) - کجا می توانم بارم را پیدا کنم؟
• Ја имам резервацију. (Ja imam rezervaciju.) - من رزرو دارم.
• Молим вас, где је гејт број ... (Molim vas, gde je gejt broj ...?) - لطفاً، درب شماره... کجاست؟
• Шта је време полета? (Šta je vreme poleta?) - چه زمانی پرواز است؟
• Да ли треба да пролазим кроз митницу? (Da li treba da prolazim kroz mitnicu?) - آیا باید از گمرک عبور کنم؟
• Где могу да нађем такси? (Gde mogu da nađem taksi?) - کجا می توانم تاکسی پیدا کنم؟
• Молим вас, да ли говорите енглески? (Molim vas, da li govorite engleski?) - لطفاً، آیا انگلیسی صحبت می کنید؟
• Има ли бесплатни Wi-Fi овде? (Ima li besplatni Wi-Fi ovde?) - آیا اینجا وای فای رایگان وجود دارد؟
• Хвала вам на помоћи! (Hvala vam na pomoći!) - از کمک شما متشکرم!

از این جملات می‌توانید در فرودگاه صربستان استفاده کنید تا با کارکنان و سایر مسافران ارتباط برقرار کنید.

جملات پر استفاده زبان صربی در فروشگاه

استفاده از جملات زیر می‌تواند راهنمای شما موقع حضور در فروشگاه باشد:

• سلام! چگونه به شما کمک کنم؟ - ?Здраво! Како могу да вам помогнем
• آیا می توانم به شما در پیداکردن چیزی کمک کنم؟ - ?Могу ли вам помоћи да пронађете нешто
• آیا به دنبال محصول خاصی هستید؟ - ?Да ли тражите неки посебан производ
• لطفاً صبر کنید، من اطلاعات لازم را برای شما بررسی خواهم کرد. - Молим вас, сачекајте мало, проверићу потребне информације за вас.

جملات پر استفاده صربی در رستوران

خوش آمدید! لطفاً به میز موردنظر خود بروید. - Добродошли! Молим вас, идите до стола који желите.
آیا رزرو دارید؟ - Да ли имате резервацију?
منوی رستوران را برایتان بیاورم؟ - ?Да ли желите да вам донесем мени ресторана
آیا به هرگونه رژیم غذایی خاص نیاز دارید؟ - ?Да ли имате неку посебну исхрану
آیا مایلید به همراه غذا نوشیدنی سرو شود؟ - ?Да ли желите да вам донесем пиће са храном
لذا لطفاً صبر کنید، غذای شما به زودی آماده خواهد شد. - Молим вас, сачекајте мало, ваша храна биће готова ускоро.
توصیه می‌شود که در مواجهه با مشتریان صربی زبان، از این جملات استفاده کنید تا بتوانید به بهترین شکل ممکن به نیازها و خواسته‌های آن‌ها پاسخ دهید.

این زبان از لحاظ نحوه تلفظ و واژگان در برخی جنبه‌ها از زبان‌های مشابه، مانند کرواتی و بوسنیایی تفاوت‌هایی دارد. زبان صربی از اهمیت فراوانی برخوردار است و با استفاده از جملات و عبارات صربی می‌توانید در مکالمات روزمره، مسافرت‌ها و فعالیت‌های رسمی و غیررسمی در صربستان و مناطق اطراف آن، ارتباط برقرار کنید.

آموزش زبان صربی در آموزشگاه زبان ملل 

آموزش زبان صربی کرواتی یکی از خدماتی است که در آموزشگاه ملل برگزار می‌شود. از نکات قابل توجه در خصوص کلاس‌های آموزش زبان صربی در ملل، می‌توان به قیمت مناسب کلاس‌ها، تنوع در نوع برگزاری کلاس‌ها (آنلاین - حضوری - خصوصی)، اساتید مسلط و جدیدترین کتاب‌های آموزشی اشاره کرد.

کلاس های ترمیک و خصوصی هفته ای 3 سه جلسه 85 دقیقه‌ای هستند. زمان کلاس‌های ترمیک در هر شعبه متفاوت است. بنابراین قبل از ثبت‌نام می‌توانید با شماره 02137651 تماس گرفته و از ساعت کلاس‌ها مطلع شوید. لازم به ذکر است که بگوییم زمان‌بندی کلاس‌های خصوصی نیز کاملا با ساعت آزاد شما مطابقت داده شده و بر‌ اساس نیاز شما چیده می‌شوند.

کتاب آموزش زبان صربی

جهت دانلود منابع مفید و ارزشمند زبان صربی، می‌توانید فایل‌های pdf زیر را دانلود نمایید: