زبان ترکی آذربایجانی (/ˌæzərbaɪˈdʒæni، -ɑːni/) یا آذری (/æˈzɛəri، ɑː-، ə-/)، که ترکی آذری نیز نامیده میشود، از زبان ترکی اوغوز است و توسط اوغوزهای فرعی آذربایجانی استفاده میشود. مردم در جمهوری آذربایجان در واریته آذربایجان شمالی صحبت میکنند و در منطقه آذربایجان ایران که گونه آذربایجان جنوبی صحبت میشود زندگی میکنند. در زبان آذربایجانی، تفاوتهای چشمگیری در واج شناسی، واژگان، صرف شناسی، نحو و منابع واژهها وجود دارد.
آذربایجان شمالی در جمهوری آذربایجان و داغستان (از تابعیت فدرال روسیه) دارای وضعیت رسمی است، اما آذربایجان جنوبی در ایران، جایی که اکثر مردم آذربایجان در آن زندگی میکنند، وضعیت رسمی ندارد. همچنین در جوامع آذربایجانی گرجستان و ترکیه و جوامع دیاسپورا، عمدتاً در اروپا و آمریکای شمالی، به درجات کمتری صحبت میشود.
هر دو گونه آذربایجانی از شاخه اوغوز زبانهای ترکی هستند. شکل استاندارد آذربایجان شمالی (که در جمهوری آذربایجان و روسیه صحبت میشود) بر اساس گویش شیروانی است، در حالی که آذربایجان جنوبی از گویش تبریزی به عنوان تنوع پرستیژ خود استفاده میکند. از زمان استقلال جمهوری آذربایجان از اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، آذربایجان شمالی از خط لاتین استفاده میکند. از سوی دیگر آذربایجان جنوبی همیشه از خط فارسی-عربی استفاده کرده است. زبان آذربایجانی با زبانهای گاگاوزی، قشقایی، تاتاری کریمه، ترکی و ترکمنی ارتباط نزدیک دارد و درجات متفاوتی از درک متقابل از این زبانها را دارد.
کتاب آموزش زبان ترکی آذربایجانی
لینک های مرتبط :
آموزش رایگان زبان ترکی استانبولی