حالت‌های اسامی در ترکی استانبولی

حالت‌های اسامی در ترکی استانبولی در ساختار گرامری آموزش زبان ترکی استانبولی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. نحوه خطاب قراردادن خانم‌ها و آقایان و همچنین بیان صحیح اسامی، نقشی کلیدی در توانایی جمله‌سازی صحیح و پویا ایفا می‌کند. یادگیری این اسامی و حالت‌های مختلف آن کمک می‌کند تا ساختار جملات را به‌درستی بیان کرده و عبارات صحیح و کاملی بسازید.  در ادامه این مطلب آموزشگاه زبان ملل به شرح حالت‌های اسمی و دسته‌بندی آن‌ها می‌پردازیم. 

 اسامی در زبان ترکی استانبولی

در زبان ترکی استانبولی اسامی بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند که در اینجا به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

✔ اسم خاص

اسم‌های خاص به یک فرد، مکان، شهر یا شی خاصی اشاره می‌کند که تنها یک مؤلفه از آن وجود دارد. این اسامی شامل اسم شهرها، کشورها، اسامی افراد، دین و مذهب، موسسات، زبان‌ها و گروه‌ها است. اسم خاص در زبان ترکی با حرف بزرگ آغاز می‌شود و بیشتر پسوندهایی که به آن اضافه می‌شوند باید با علامت آپاستروف (‘) جدا شوند. مثال‌هایی از اسامی خاص در زبان ترکی استانبولی:

• Ahmet (احمد)
•  Zeynep (زینب)
•  Türkiye (ترکیه)
•  İstanbul (استانبول)
•  Fırat (فرات)
•  Ararat Dağı (کوه آرارات)

✔ اسم عام 

اسم عام اشاره به دسته‌ای از اشیاء، افراد یا مفاهیم دارد که خصوصیات مشترکی دارند. این اسامی به چیزهایی که از یک جنس هستند مربوط می‌شود. به عنوان مثال:

•  su (آب)
•  hav (هوا)
• ekmek (نان)
•  erkek (مرد)
•  kadın (زن)
•  doktor (دکتر)

✔ اسم جمع

اسم جمع به اسامی گفته می‌شود که به بیش از یک چیز اشاره دارد؛ اما علامت جمع ندارد. این اسامی با پسوندهای lar/ler ساخته می‌شوند. به عنوان مثال:

• arabalar (ماشین‌ها)
•  kitaplar (کتاب‌ها)
•  kalemler (قلم‌ها)

✔ اسم ملموس

اسامی ملموس به آن دسته از اسامی گفته می‌شود که به اشیاء یا پدیده‌هایی اشاره می‌کنند که با حواس پنجگانه قابل درک هستند. به عبارت دیگر، می‌توان آن‌ها را دید، شنید، لمس کرد، چشید یا بویید.  مثال:

• elma (سیب) | قابل دیدن،  لمس کردن، چشیدن و بوییدن
• gül (گل) | قابل دیدن، بوییدن و لمس کردن
• kuş (پرنده) | قابل دیدن و شنیدن

✔ اسم ناملموس

اسامی ناملموس به آن دسته از اسامی گفته می‌شود که به مفاهیم یا ایده‌هایی اشاره می‌کنند که با حواس پنج‌گانه قابل درک نیستند. مثال:

•  sevgi (عشق) | قابل درک با احساسات
• düşünce (فکر) | قابل درک با عقل و منطق

دسته‌بندی حالت‌های اسامی در زبان ترکی استانبولی

اسامی و حالت‌های مختلف آن‌ها در زبان ترکی استانبولی نقش مهمی در ساختار گرامر دارند. درک ظرافت‌های معنایی هر یک از این اسامی و تسلط بر آن باعث می‌شود تا بتوانید به درستی جمله بسازید و خطا و اشتباه کمتری داشته باشید. این اسامی به شش حالت تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

حالت اسمی	جمع	مفرد	نقش در جمله	مثال
اسمی	-ler	-	فاعل	Kedi koşuyor.  (گربه می‌دود)
مفعولی	-leri	-(y)i	مفعول مستقیم	Kedi kitabı okuyor. (گربه کتاب را می‌خواند)
ملکی	-lerin	-(n)in	مضاف الیه	Bu kedinin kitabı. (این کتاب گربه است)
مفعولی	-lere	-(y)e	مفعول غیرمستقیم	Kedi eve gidiyor. (گربه به خانه می‌رود)
مکانی	-lerde	-de	قید مکان	Kedi bahçede oynuyor. (گربه در باغچه بازی می‌کند)
مفعول به	-lerden	-den	متمم	Kedi masadan indi. (گربه از روی میز پایین آمد)

🟢 حالت اسمی 

به حالتی که اسم در نقش فاعل در جمله ظاهر شود حالت اسمی گفته می‌شود. به عبارت دیگر، بدون هیچ پسوندی در جمله ظاهر می‌شود. 
مثال:

-Öğrenci kitap okuyor.

دانش‌آموز کتاب می‌خواند.

-Kuşlar gökyüzünde uçuyor.

پرندگان در آسمان پرواز می‌کنند.

🟢 حالت مفعولی مستقیم

یکی دیگر از حالت‌های اسامی در زبان ترکی استانبولی، حالت مفعولی مستقیم نامیده می‌شود. اگر اسم در نقش مفعول مستقیم جمله باشد، پسوند “i” به انتهای اسم اضافه شده و یکی از اصلی‌ترین کاربردهای آن معرفه کردن اسامی است. 
مثال:

-Manavdan elma aldım.

از میوه‌فروشی سیب خریدم.

-Terziye elbise diktirdim.

از خیاط لباس دوختم.

نکته: اگر اسم در نقش مفعولی باشد پسوند “i” به تنهایی برای تشخیص معین یا نامعین بودن اسم کافی نیست. برای تشخیص باید به نقش اسم در جمله توجه کرد. زبان ترکی سه ضمیر اشاره "Bu" (این)، "Şu" (آن) و "O" (آن) دارد. اگر هر یک از این ضمایر مفعولی در جمله باشد باید حالت مفعولی گرفته و پسوند “i” به خود بگیرد.
مثال:

-Bunu aldım.  ➡ (Bu + (n)u)

آن را خریدم.

🟢 حالت مفعولی غیرمستقیم

گاهی اوقات فعل‌ها برای کامل شدن به مفعول غیرمستقیم نیاز دارند. 
مثال:

-Mehmet’e oyuncak ver. 

عروسک را به محمد بده.

-Arkadaşıma **bir mektup yazdım.

به دوستانم نامه نوشتم.

نکته: پسوند "-e" در حالت مفعولی غیرمستقیم، به انتهای اسم یا ضمیر اضافه می‌شود.

 🟢 حالت اضافی

در زبان ترکی استانبولی زمانی از حالت اضافی استفاده می‌کنیم که بخواهیم نشان دهیم که چیزی به چه کسی یا چه چیزی تعلق دارد. 
مثال:

• Öğretmenin kitabı ⬅ کتاب معلم
• Arkadaşımın telefonu ⬅ تلفن دوستانم

گاهی اوقات می‌خواهیم بگوییم که چیزی در کجا قرار دارد. در این حالت نیز از حالت اضافی استفاده می‌کنیم.
مثال:

•  Masanın üstünde (روی میز)
• Bahçenin köşesinde (در گوشه باغچه)

در برخی موارد، از حالت اضافی برای نشان دادن زمان استفاده می‌کنیم. مثال:  

• Yazın ortasında (در وسط تابستان)
• Haftasonunda (در آخر هفته)

🟢 حالت مفعول به

از دیگر حالت‌های اسامی در زبان ترکی استانبولی، "مفعول به" نامیده می‌شود که توضیحات بیشتری از فعل مانند از کجا آمده، به کجا می‌رود، را پاسخ می‌دهد. در زبان فارسی حالت "مفعول به" با حرف اضافه "از" ساخته می‌شود. مثال:

-Eve gidiyorum.

به خانه می‌روم.

-Okuldan döndüm.

از مدرسه برگشتم.

 🟢 حالت مکانی

گاهی اوقات می‌خواهیم بگوییم که چیزی یا کسی در کجا قرار دارد یا اتفاقی در کجا رخ می‌دهد. در این مواقع، به "حالت مکانی" نیاز داریم. حالت مکانی با حرف‌اضافه  de/da نشان داده می‌شود و در فارسی با حرف‌اضافه "در" معادل است. 
مثال:

-Evde ders çalışıyorum.

در خانه درس می‌خوانم.

-Parka gidiyorum.

به پارک می‌روم.

نتیجه‌گیری
حالات اسمی به ما کمک می‌کنند تا روابط بین کلمات در جمله را به‌درستی نشان دهیم و با وضوح و دقت بیشتری به زبان ترکی استانبولی صحبت کنیم. در این مقاله به بررسی حالات مختلف اسمی در زبان ترکی استانبولی پرداختیم و آموختیم که چگونه با استفاده از پسوندهای مختلف نقش اسم را در جمله مشخص کنیم و منظور خود را به‌درستی بیان کنیم. 

خدمات پیشنهادی ملل: آموزش آنلاین زبان ترکی استانبولی مقالات پیشنهادی ملل: 11 تا از بهترین آموزشگاه زبان ترکی استانبولی در تهران اسم پسر ترکی | +170 تا اسم ترکی پسرانه