داتیو و آکوزاتیو | جدول داتیو و اکوزاتیو

یکی از چالش‌ها در آموزش زبان آلمانی برای زبان‌آموزان، یادگیری حالات مفعولی آلمانی، به خصوص آکوزاتیو و داتیو است. آکوزاتیو و داتیو در زبان آلمانی معمولاً به عنوان مفعول‌های مستقیم و غیرمستقیم شناخته می‌شوند، اما کاربرد آن‌ها به این موارد محدود نمی‌شود. گاهی اوقات، اسم‌ها در بخش‌های دیگری از جمله نیز به این حالت‌ها تغییر شکل می‌دهند. برای اینکه بتوانید جمله‌های صحیح و روان به زبان آلمانی بسازید، باید بدانید که چه زمانی از حالت آکوزاتیو و چه زمانی از حالت داتیو استفاده کنید. این دو حالت، به شما کمک می‌کنند تا نقش هر اسم در جمله را به طور دقیق مشخص کنید.
در ادامه این مقاله، به بررسی دقیق تفاوت‌های آکوزاتیو و داتیو، قواعد مربوط به هر کدام و مثال‌های متنوع خواهیم پرداخت تا درک شما از این مفهوم کاملاً روشن شود.

لیست افعال داتیو و اکوزاتیو pdf

در این فایل PDF جامع که توسط آموزشگاه زبان ملل تهیه شده است، لیستی کامل از افعال داتیو، آکوزاتیو، و افعال ترکیبی همراه با توضیحات دقیق و مثال‌های کاربردی ارائه شده است. این فایل آموزشی به‌گونه‌ای طراحی شده که نیاز زبان‌آموزان از سطح مبتدی تا پیشرفته را برآورده کند و شامل تمرینات عملی، جدول‌های خلاصه، و نکات کلیدی برای تسلط بر این مبحث مهم است. برای دانلود این فایل ارزشمند، روی لینک زیر کلیک کنید:

دانلود فایل PDF لیست افعال داتیو و اکوزاتیو 

داتیو و آکوزاتیو چیست

داتیو و آکوزاتیو دو حالت دستوری در گرامر زبان آلمانی هستند که نقش کلمات را در جمله مشخص می‌کنند. داتیو برای مفعول غیرمستقیم به کار می‌رود (گیرنده یا چیزی که به طور غیرمستقیم تحت تأثیر فعل است) و به پرسش "به چه کسی؟" یا "به چه چیزی؟" پاسخ می‌دهد. آکوزاتیو برای مفعول مستقیم استفاده می‌شود (چیزی که مستقیماً تحت تأثیر فعل است) و به پرسش "چه چیزی؟" یا "چه کسی؟" پاسخ می‌دهد. این حالت‌ها برای درک و ساخت جملات صحیح در زبان آلمانی ضروری هستند.

داتیو در آلمانی 

حالت داتیو به فاعل غیرمستقیم در جمله اشاره دارد و اطلاعات بیشتری را در مورد عمل انجام‌شده در جمله به شما می‌دهد. به عبارت دیگر، حالت داتیو نشان‌دهنده پذیرنده عمل است. این حالت به سؤال‌هایی با حرف پرسشی "Wem" یا "برای چه کسی" پاسخ می‌دهد.
برای اسم‌هایی که در حالت داتیو قرار دارند با توجه به جنسیت اسامی در آلمانی، باید از حروف تعریف زیر استفاده کنید:

حرف تعریف نامعین	حرف تعریف معین	جنسیت
Einem	Dem	مذکر
Einer	Der	مؤنث
Einem	Dem	خنثی
-	Den	جمع

در مثال‌های زیر، با حالت داتیو در جمله سازی آلمانی بیشتر آشنا خواهید شد:

🔸 من یک کتاب به او دادم:

Ich (فاعل) gebe dem Freund (مفعول غیرمستقیم) ein Buch (مفعول مستقیم).

در جمله بالا، "dem Freund" مفعول غیرمستقیم است که کتاب را دریافت کرده است.

🔸 پدر برای پسرش قصه می‌گوید:

Der Vater (فاعل) erzählt dem Sohn (مفعول غیرمستقیم) eine Geschichte (مفعول مستقیم).

در این جمله، "dem Sohn" مفعول غیرمستقیم است که قصه را می‌شنود.

🔸 تو یک نامه به استاد می‌فرستی:

Du (فاعل) schickst dem Lehrer (مفعول غیرمستقیم) einen Brief (مفعول مستقیم).

در جمله بالا، "dem Lehrer" مفعول غیرمستقیم است که نامه را دریافت می‌کند.

نکته: در حالت داتیو، شکل برخی از اسم‌ها تغییر می‌کند. به خصوص اسم‌هایی که در حالت اسمی به en ختم می‌شوند، در حالت داتیو به en تبدیل می‌شوند.مثلاً:

der Junge (پسر) → dem Jungen

حالت مفعولی Dativ در زبان آلمانی

حالت مفعولی Dativ در زبان آلمانی برای نشان‌دادن مفعول غیرمستقیم استفاده می‌شود. این حالت به کسی یا چیزی اشاره دارد که به نحوی تحت‌تأثیر عمل فعل قرار می‌گیرد، اما به صورت غیر مستقیم. در واقع، Dativ نشان می‌دهد که چیزی به چه کسی یا چه چیزی داده یا گفته می‌شود یا برای چه کسی یا چه چیزی انجام می‌شود.

توضیح	مفعول غیرمستقیم (Dativ)	ترجمه فارسی	جمله آلمانی	جنس
کتاب به مرد داده می‌شود.	dem Mann	من کتاب را به مرد می‌دهم.	Ich gebe dem Mann das Buch.	مذکر
گل به زن داده می‌شود.	der Frau	من یک گل به زن می‌دهم.	Ich gebe der Frau eine Blume.	مؤنث
اسباب‌بازی به کودک داده می‌شود.	dem Kind	من یک اسباب‌بازی به کودک می‌دهم.	Ich gebe dem Kind ein Spielzeug.	خنثی
کتاب‌ها به کودکان داده می‌شود.	den Kindern	من کتاب‌ها را به کودکان می‌دهم.	Ich gebe den Kindern die Bücher.	جمع

ضمایر ملکی در داتیو

ضمایر ملکی در حالت داتیو، همچون دیگر حالت‌ها، برای نشان‌دادن مالکیت استفاده می‌شوند، اما با توجه به قواعد خاص این حالت، تغییراتی در انتهای آنها صورت می‌گیرد. جدول زیر ضمایر ملکی در حالت داتیو را برای شما توضیح می‌دهد:

جمع	مؤنث	مذکر	ضمیر شخصی
meine	meine	meiner	ich (من)
deine	deine	deiner	du (تو)
seine	seine	seiner	er (او - مذکر)
ihre	ihre	ihrer	sie (او - مؤنث)
seine	seine	seiner	es (آن)
unsere	unsere	unsere	wir (ما)
eure	eure	eure	ihr (شما)
Ihre	Ihre	Ihre	Sie (شما - محترمانه)
ihre	ihre	ihrer	sie (آنها)

برای درک بهتر این ضمایر آلمانی در جملات، به مثال‌های زیر توجه کنید:

🔹 Ich gebe meinem Vater das Buch.

🔸 من کتاب را به پدرم می‌دهم:

در این جمله، "meinem Vater" ضمیر ملکی در حالت داتیو است که نشان‌دهنده مالکیت "پدر من" است.

🔹 Er schreibt seiner Mutter einen Brief.

🔸 او نامه‌ای برای مادرش می‌نویسد:

در این جمله، "seiner Mutter" ضمیر ملکی در حالت داتیو است که نشان‌دهنده مالکیت "مادر او" است.

🔹 Wir helfen unseren Freunden.

🔸 ما به دوستانمان کمک می‌کنیم:

در این جمله، "unseren Freunden" ضمیر ملکی در حالت داتیو است که نشان‌دهنده مالکیت "دوستان ما" است.

🔹 Sie geben ihren Kindern Spielzeug.

🔸 آنها به بچه‌هایشان بازی می‌دهند:

در این جمله، "ihren Kindern" ضمیر ملکی در حالت داتیو است که نشان‌دهنده مالکیت "بچه‌های آنها" است.

نکات کلیدی ضمایر ملکی در داتیو

• در حالت داتیو، ضمایر ملکی در آلمانی مذکر و خنثی به پسوند "em" ختم می‌شوند.
• ضمیر ملکی مؤنث به پسوند "er" ختم می‌شود.
• ضمیر ملکی جمع به پسوند "en" ختم می‌شود.
• این تغییرات به‌منظور تطبیق با قواعد نحوی حالت داتیو در زبان آلمانی است.
• با در نظر گرفتن این توضیحات، می‌توانید از ضمایر ملکی در حالت داتیو در جملات خود به‌درستی استفاده کنید و مالکیت را در زبان آلمانی به طور دقیق بیان کنید.
• ضمایر شخصی در آلمانی نیز در حالت داتیو شکل خاصی به خود می‌گیرند (مثلاً mir، dir، ihm، ihr، uns، euch، ihnen) 

حروف اضافه داتیوساز

برخی از حروف اضافه در زبان آلمانی، همیشه با حالت داتیو همراه هستند. این حروف اضافه برای نشان دادن روابط مختلف بین کلمات به کار می‌روند و نقش مهمی در ساخت جملات ایفا می‌کنند. 
جدول حروف اضافه در حالت داتیو:

مثال	معانی رایج	حرف‌اضافه
Ich komme aus Deutschland (من از آلمان می‌آیم.)	از، از...بیرون	aus
Alle außer ihm waren da (همه به جز او آنجا بودند.)	به‌غیراز، جز	außer
Das Buch liegt bei mir (کتاب نزد من است.)	نزد، در، در نزدیکی	bei
Ich gehe mit meinem Hund spazieren. (من با سگم قدم می‌زنم.)	با، همراه با	mit
Das Geschenk ist von meiner Mutter. (هدیه از طرف مادرم است.)	از، از طرف	von
Ich fahre zu meinen Freunden. (من به‌سوی دوستانم می‌روم.)	به، به‌سوی، برای	zu
Seit gestern regnet es. (از دیروز باران می‌آید.)	از، از زمانی که	seit

🔴 نکته:

1. حروف اضافه در حالت داتیو همیشه قبل از اسم یا ضمیری که به آن اشاره می‌کنند قرار می‌گیرند.
2. اسم یا ضمیری که بعد از حرف‌اضافه در حالت داتیو می‌آید، باید در حالت داتیو قرار گیرد.
3. حروف اضافه داتیو برای بیان روابط مختلف بین کلمات به کار می‌روند و از مفاهیم مهم زبان آلمانی هستند.

آکوزاتیو در آلمانی Akkusativ

مفعول مستقیم در یک جمله، کسی یا چیزی است که مستقیماً تحت‌تأثیر فعل قرار می‌گیرد. به عبارت ساده‌تر، مفعولی است که فعل بر روی آن انجام می‌شود. در زبان آلمانی، مفعول مستقیم در حالت آکوزاتیو قرار می‌گیرد.

مثال:

🔹 Ich lese ein Buch  (من یک کتاب می‌خوانم.)

🔹 Ich : فاعل (کسی که عمل خواندن را انجام می‌دهد)
🔹 ein Buch: مفعول مستقیم (چیزی که خوانده می‌شود)

مفعول مستقیم	ترجمه فارسی	جمله آلمانی
einen Apfel (یک سیب)	من یک سیب می‌خورم.	Ich esse einen Apfel.
einen Kaffee (یک قهوه)	او یک قهوه می‌نوشد.	Sie trinkt einen Kaffee.
unsere Freunde (دوستانمان)	ما دوستانمان را ملاقات می‌کنیم.	Wir besuchen unsere Freunde.
ein interessantes Buch (یک کتاب جالب)	او یک کتاب جالب می‌خواند.	Er liest ein interessantes Buch.
neue Schuhe (کفش‌های جدید)	او کفش‌های جدید می‌خرد.	Sie kauft neue Schuhe.
laute Musik (موسیقی بلند)	ما موسیقی بلند گوش می‌دهیم.	Wir hören laute Musik.
Fußball (فوتبال)	او فوتبال‌بازی می‌کند.	Er spielt Fußball.
Englisch (انگلیسی)	او انگلیسی صحبت می‌کند.	Sie spricht Englisch.
das Problem (این مشکل)	من این مشکل را می‌فهمم.	Ich verstehe das Problem.
mehr Zeit (زمان بیشتر)	ما به زمان بیشتری نیاز داریم.	Wir brauchen mehr Zeit.

نکات کلیدی آکوزاتیو Akkusativ در زبان آلمانی

⚫ مفعول مستقیم همیشه بعد از فعل قرار می‌گیرد.

⚫ حرف تعریف قبل از مفعول مستقیم، بسته به جنس اسم، تغییر می‌کند.

⚫ ضمایر شخصی در حالت آکوزاتیو نیز به عنوان مفعول مستقیم به کار می‌روند (مثلاً mich، dich، ihn، sie، es، uns، euch، sie).

⚫ فعل‌های مختلف ممکن است مفعول‌های مستقیم مختلفی را بگیرند.

حروف تعریف در حالت آکوزاتیو

همان‌طور که در مثال بالا دیدید، حرف تعریف قبل از اسم مفعول مستقیم، بسته به جنس اسم، تغییر می‌کند.

حرف تعریف نکره (indefinite article)	حرف تعریف معرفه (definite article)	جنس
einen	den	مذکر
eine	die	مؤنث
ein	das	خنثی
-	die	جمع

فرق بین اکوزاتیو و داتیو

حالت آکوزاتیو و داتیو دو حالت نحوی هستند که در زبان آلمانی برای مشخص‌کردن نقش کلمات در جمله به کار می‌روند. این دو حالت به خصوص در مورد ضمایر بسیار مهم هستند.

🔵 حالت آکوزاتیو (Akkusativ):

• معمولاً برای نشان‌دادن مفعول مستقیم یک فعل به کار می‌رود.
• پاسخ به سؤال "چه کسی یا چه چیزی؟" را می‌دهد.
• اغلب نشان می‌دهد که یک عمل مستقیماً روی چه چیزی یا چه کسی انجام می‌شود.

🔵 حالت داتیو (Dativ):

• معمولاً برای نشان‌دادن مفعول غیرمستقیم یک فعل به کار می‌رود.
• پاسخ به سؤال "به چه کسی یا چه چیزی؟" را می‌دهد.
• اغلب نشان می‌دهد که یک عمل به چه کسی یا چه چیزی مربوط می‌شود یا برای چه کسی یا چه چیزی انجام می‌شود.

انتخاب حالت آکوزاتیو یا داتیو به فعل و معنای جمله بستگی دارد. برخی از افعال همیشه با یک مفعول مستقیم و یک مفعول غیرمستقیم استفاده می‌شوند. برای تشخیص حالت صحیح ضمیر، باید به معنای جمله و نقش آن در جمله توجه کنید.

جدول مقایسه ضمایر در حالت آکوزاتیو و داتیو:

ترجمه	داتیو (مفعول غیرمستقیم)	آکوزاتیو (مفعول مستقیم)	ضمیر شخصی
مرا، به من	mir	mich	ich (من)
تو را، به تو	dir	dich	du (تو)
او را (مذکر)، به او (مذکر)	ihm	ihn	er (او - مذکر)
او را (مؤنث)، به او (مؤنث)	ihr	sie	sie (او - مؤنث)
آن را، به آن	ihm	es	es (آن)
ما را، به ما	uns	uns	wir (ما)
شما را، به شما	euch	euch	ihr (شما)
شما را (محترمانه)، به شما (محترمانه)	Ihnen	Sie	Sie (شما - محترمانه)
آن‌ها را، به آن‌ها	ihnen	sie	sie (آن‌ها)

چه زمانی از حالت Akkusativ استفاده می‌کنیم؟

حالت آکوزاتیو در زبان آلمانی برای نشان‌دادن مفعول مستقیم یک فعل به کار می‌رود. مفعول مستقیم، کسی یا چیزی است که مستقیماً تحت‌تأثیر فعل قرار می‌گیرد. به عبارت ساده‌تر، مفعولی است که فعل بر روی آن انجام می‌شود.

موارد استفاده از حالت آکوزاتیو:

مفعول مستقیم افعال

افعال داشتن:

🔹 Ich habe ein Auto.  (من یک ماشین دارم.)

🔹 Es gibt viele Bücher in der Bibliothek.  (کتاب‌های زیادی در کتابخانه وجود دارد.)

افعال دادن:

🔹 Ich gebe dir ein Geschenk. (من به تو یک هدیه می‌دهم.)

افعال دیدن، شنیدن، خواندن و...:

🔹 Ich sehe den Mann.  (من مرد را می‌بینم.)

🔹 Wir hören die Musik.  (ما موسیقی را می‌شنویم.)

بعد از حروف اضافه خاص

حروف اضافه که همیشه با آکوزاتیو استفاده می‌شوند:

• durch  (از میان)
• für  (برای)
• gegen  (علیه)
• ohne  (بدون)
• um  (اطراف)
• bis  (تا)
• entlang  (در امتداد)

مثال:

🔹 Wir gehen durch den Park.  (ما از پارک عبور می‌کنیم.)
🔹 Ich warte auf dich.  (من منتظر تو هستم.)

عبارات زمانی

عباراتی مانند "هر روز"، "دیروز"، "امروز" و... معمولاً در حالت آکوزاتیو به کار می‌روند.

مثال:

🔹 Ich gehe jeden Tag spazieren.  (من هر روز پیاده‌روی می‌کنم.)
🔹 Wir treffen uns nächste Woche. (ما هفته آینده همدیگر را ملاقات می‌کنیم.)

جدول خلاصه حروف اضافه با آکوزاتیو:

مثال	معنی	حرف‌اضافه
Ich gehe durch den Wald. (من از جنگل عبور می‌کنم)	از میان	durch
Ich kaufe ein Geschenk für dich. (من یک هدیه برای تو می‌خرم)	برای	für
Er kämpft gegen den Feind. (او علیه دشمن می‌جنگد)	علیه	gegen
Ich gehe ohne dich. (من بدون تو می‌روم)	بدون	ohne
Ich laufe um das Haus. (من دور خانه می‌دوم)	اطراف، برای	um
Ich warte bis morgen. (من تا فردا منتظر می‌مانم)	تا	bis
Wir gehen entlang der Straße. (ما در امتداد خیابان می‌رویم.)	در امتداد	entlang

مقاله پیشنهادی: بهترین آموزشگاه زبان آلمانی

چه زمانی از حالت dativ استفاده می‌کنیم؟

حالت داتیو (Dativ) در زبان آلمانی برای نشان‌دادن مفعول غیرمستقیم یا نقش‌های دیگری مانند مکان، زمان و مالکیت به کار می‌رود. در واقع، داتیو به ما می‌گوید که عمل انجام شده در جمله به چه کسی یا چه چیزی مربوط می‌شود یا برای چه کسی یا چه چیزی انجام می‌شود.

موارد اصلی استفاده از حالت داتیو:

🔵 مفعول غیر مستقیم:

بعد از برخی افعال خاص: بسیاری از افعال آلمانی با یک مفعول مستقیم (آکوزاتیو) و یک مفعول غیر مستقیم (داتیو) استفاده می‌شوند.
مثال: Ich gebe ihm ein Buch.  (من به او یک کتاب می‌دهم.) – "ihm" مفعول غیر مستقیم است.

افعال دادن، گفتن، کمک‌کردن، پاسخ‌دادن و بسیاری دیگر معمولاً با داتیو استفاده می‌شوند.

🔵 حروف اضافه:

حروف اضافه‌ای که همیشه با داتیو استفاده می‌شوند:
مثال: Ich gehe zu meiner Freundin.  (من به سمت دوست دخترم می‌روم.) - "zu" همیشه با داتیو استفاده می‌شود.

حروف اضافه رایج با داتیو: bei  (در نزدیکی)، mit  (با)، aus  (از)، nach  (به سمت)، von  (از طرف) و...

🔵 مکان:

برای نشان‌دادن مکان:
مثال: Ich wohne in Berlin.  (من در برلین زندگی می‌کنم.)

🔵 زمان:

برای نشان‌دادن زمان:
مثال: Wir treffen uns am Abend.  (ما عصر همدیگر را ملاقات می‌کنیم.)

🔵 مالکیت:

برای نشان‌دادن مالکیت:
مثال: Das Buch gehört mir.  (این کتاب مال من است.)

جدول خلاصه حروف اضافه با داتیو:

مثال	معنی	حرف‌اضافه
Ich bin bei meiner Familie. (من نزد خانواده‌ام هستم)	در نزدیکی، نزد	bei
Ich gehe mit meinem Hund spazieren. (من با سگم پیاده‌روی می‌کنم)	با	mit
Er kommt aus Deutschland. (او از آلمان آمده است)	از	aus
Wir fahren nach Italien. (ما به ایتالیا می‌رویم)	به سمت	nach
Der Brief ist von meinem Freund. (نامه از طرف دوستم است)	از طرف	von